تعریق بیش از حد یکی از نگرانی های رایج است. بعضی از ورزشکاران با تعریق زیاد طی ورزش اذیت می شوند. اما حتی زمانی که شما فعالیت خاصی نمی کنید، ممکن است که در ناحیه های کشاله ران و زیر بغل تان تعریق داشته باشید و به خاطر آن خجالت زده و ناراحت شوید. بهترین را برای پیداکردن علت این مسئله این است که علل تعریق را شناسایی کنیم.
تعریق بیش از حد ، چرا زیاد عرق میکنم؟
در بیشتر موارد، تعریق طبیعی است. عرق در غدد واقع در لایه دوم پوست شما تولید می شود. عرق از طریق منافذ باز کوچک موجود در پوست شما به سطح پوست می رسد. هر اینچ مربع پوست حاوی حدود ۶۵۰ غدد عرق می باشد.
بنابراین چرا ما عرق می کنیم؟ بدن ما با تعریق دمای خود را پایین آورده و آن را خنک می کند. گرچه شاید دقت نکرده باشید، ولی بیشتر اوقات، ما در حال عرق کردن هستیم. عرق به سرعت تبخیر می شود و شاید به همین دلیل شما متوجه آن نمی شوید. اما برخی از موارد وجود دارد که شما ممکن است در هنگام تعریق و عرق کردن با آنها آشنایی داشته باشید. شرایطی که اغلب باعث می شود که شما بیش از حد عرق کنید، شامل:
گرما
ورزش
اضطراب یا استرس
غذاهای تند(کاری، سس فلفلی و …)
نوشیدنی های الکی
نوشیدنی های کافئین دار
همچنین اگر بدن شما تغییرات هورمونی را تجربه کند، احتمال بیشتری برای عرق کردن بدن تان خواهید داشت. عرق کردن بیش از حد در طول سالهای نوجوانی و در طول یائسگی(برای زنان) بسیار شایع است.
بعضی از افراد متوجه می شوند که بیشتر از دیگران عرق می کنند. اگر اضافه وزن دارید و یا چاق هستید، شاید توجه کرده باشید که به نسبت افرادی که لاغر هستند و یا جثه کوچکی دارند، بیشتر عرق می کنید. افراد با BMI بالا تعریق زیاد دارند. و عمدتا مردان بیشتر از زنان عرق می کنند، خصوصا طی ورزش.
چقدر عرق کردن طبیعی است؟
خب چطور می فهمید که شما خیلی زیاد عرق می کنید یا نه؟ حدود ۳ درصد از افراد شرایطی دارند که هایپرهیدروز یا تعریق بیش از حد نامیده می شود.
دکتر بردلی بلوم متخصص پوست و لیزر از شهر نیویورک می گوید: هیچ معیار مشخصی وجود ندارد که نشان دهد دقیقا چقدر تعریق زیاد است، اما اگر کسی شکایت کند که بیش از حد عرق می کند، احتمالا حرف آنها درست است. این بیماران اغلب می گویند که تعریق شدید در فعالیت روزمره، محدودیت های اجتماعی را برای آنها فراهم آورده است.
طبق جامعه بین المللی هایپرهیدروز دو نوع هایپرهیدروز وجود دارند: هایپرهیدروز عمومی ثانویه و هایپرهیدروز کانونی اصلی.
هایپرهیدروز عمومی ثانویه در نتیجه دیگر شرایط بیماری اتفاق می افتد. برای مثال، افراد مبتلا به نقرس، دیابت یا برخی بیماری های قلبی ممکن است که هایپرهیدروز را تجربه کنند. زنانی که حامله هستند و یا یائسه هستند نیز همچنین در معرض هایپرهیدروز قرار دارند.
شما همچنین شاید بعضی اوقات با خوردن یک داروی خاصی احساس تعریق زیادی کرده باشید. بعضی از داروهای خاص باعث هایپرهیدروزی می باشند. سازمان دارویی لیستی از داروهایی را که باعث هایپرهیدروزی می شوند در اختیار مردم قرار داده است تا بفهمید که آیا داروی شما باعث تعریق بیش از حد شما می شود یا نه.
هایپرهیدروز عمومی ثانویه به طور کلی در بزرگسالان شایع است. تعریق بیش از حد ممکن از در یک ناحیه خاص از بدن و یا کل بدن اتفاق افتد. تعریق حتی شاید در روز و بدون هیچ علایم آشکار و یا در خواب نیز رخ بدهد.
اگر شما دارای هایپرهیدروز کانونی اصلی هستید شما باید تجربه تعریق بیش از حد در یک یا چند ناحیه خاص از بدن تان داشته باشید. اغلب در ناحیه هایی مانند زیر بغل، دست، پیشانی و یا ران که ممکن است در هر دو سوی بدن اتفاق بیافتد.
افراد با هایپرهیدروز کانونی اصلی اغلب یک سابقه بیماری خانوادگی دارند. این وضعیت اغلب در نوجوانی قابل مشاهده است و پزشکان معمولا نمی توانند یک راه حل مناسب(مانند دارو یا شرایط پزشکی دیگر) برای آنها پیشنهاد دهند. اگر هایپرهیدروز کانونی اصلی دارید، در طول خواب احساس تعریق زیاد نخواهید داشت.
چرا زیر بغل هایم خیلی عرق می کنند؟
تعریق در سراسر بدن شما می تواند مشکل ساز باشد، اما بسیاری از مردم تعریق بیشتری در ناحیه زیر بغل دارند. تعریق بیش از حد در ناحیه زیر بغل هایپرهیدروز زیر بغل نامیده می شود. شما همچنین ممکن است به دلیل بوی این ناحیه مضطرب تر شوید و بیشتر احساس شرم کنید.
طبق جامعه هایپرهیدروز، غدد عرقی که در ناحیه زیربغل قرار دارند، غدد آپوکرین نامیده می شوند. این غدد مایع غلیظ تری را نسبت به عرق که ممکن است در قسمت های دیگر بدن تان مانند پیشانی، دست یا پای خود احساس کنید، منتشر می کنند. وقتی که این مایع غلیظ با باکتری روی پوست شما واکنش دهد، بویی را از خود منتشر می کند.
با این حال هر کسی تجربه تعریق زیر بغل را دارد، اما شاید شما آن را مشکل زا بدانید. راه حل های ساده برای تعریق زیر بغل وجود دارند، شامل:
گارمنت یا سپرهای لباسی. تعریق زیاد را شاید بتوان با گارمنت هایی کوچک از جنس پارچه مدیریت کرد. این محصولات یک یا چند بار مصرف معمولا دارای چسب هستند به طوری که شما می توانید آنها را به لباس تان محکم کنید.
پیراهن ضد عرق. برخی از افرادی که تعریق زیادی دارند، مشکلشان را با پوشیدن یک لایه زیرین اضافی در زیر لباس های دیگر حل می کنند. بعضی از عرق گیرهای کتان می تواند برای این کار مناسب باشد، اما معمولا از پیراهن ها و یا عرق گیرهایی استفاده می شود که در برابر بو و تعریق مقاوم هستند.
ضد عرق. بسیاری از مغازه های زیبایی و داروخانه ها محصولاتی را عرضه می کنند که می توانند منافذ تعریق را ببندند تا عرق آزاد نشود. کارشناسان توصیه می کنند که شب هنگام ضد عرق را استفاده کرده تا فرصت کافی را برای بستن منافذ داشته باشند تا در صبح و در طی روز عرقی از این غدد آزاد نشود. دئودورانت ها کمک می کنند به ماسک کردن بوی عرق که بوسیله مخلوط باکتری و عرق بوجود می آید. پزشک شما ممکن است بخواهد که برایتان یک ضد عرق حاوی آلومینیوم کلراید تجویز کند. این محصولات می توانند در مناطق مختلفی از بدن مانند دستان، پاها و زیر بغل و سر استفاده شود.
برنامه مراقبتی. اگر طی موارد خاصی تعریق زیادی دارید، مانند جلسات کاری یا کارهای روزانه، شاید استفاده از پیراهن های اضافه فکر خوبی باشد. بعضی از افراد، لباس یا تی شرتی را همراه خود حمل می کنند تا در صورت لزوم استفاده کنند.
همچنین راه کارهای پزشکی برای عرق زیر بغل وجود دارد. برخی از آنها نسبت به دیگر راه کار ها مفید تر هستند، ولی هر دارویی معایب و فواید خود را دارد. دقت کنید این داروها باید با تجویز پزشک استفاده شوند و از مصرف خودسر آنها پرهیز نمایید.
بوتاکس. بعضی از بیماران از تزریق بوتاکس برای درمان تعریق زیر بغل استفاده می کنند. بوتاکس موقتا سیگنال هایی را که باعث شروع تعریق غدد می شوند، بلاک می کند. دکتر بلوم توضیح می دهد که افرادی که از بوتاکس برای عرق زیر بغل استفاده می کنند، به مدت ۳ تا ۶ ماه از عرق زیر بغل خلاص می شوند. بیماران برای اینکه در ماه های آتی دوباره تعریق زیر بغل نداشته باشند باید دو مرتبه تزریق بوتاکس را انجام دهند. بوتاکس همچنین می تواند در سایر نواحی بدن مانند صورت، کف دست ها و پا نیز استفاده شود. هزینه درمانی بوتاکس متفاوت است و بسته به هر کشور و شهری می تواند متفاوت باشد اما هزینه آن تقریبا ۱۰۰۰ تا ۱۵۰۰ دلار می باشد.
میرادری(miraDry). در این روش از انرژی الکترومغناطیسی برای هدف گیری و از بین بردن غدد در زیر بغل استفاده می شود. دکتر بلوم که در دفترش در شهر نیویورک این درمان را انجام می دهد، می گوید که اغلب بیماران بعد از یک دوره درمانی ۶۰ تا ۸۰ درصد تعریق زیر بغل شان کاهش می یابد و بعد از دو دوره درمانی ۸۰ درصد کاهش را در تعریق زیر بغل شان مشاهده خواهند کرد. دکتر بلوم همچنین عنوان می کند که این درمان فقط برای زیر بغل می باشد و می تواند حتی بوی عرق را نیز تا حد زیادی کاهش دهد. اما وی همچنین می گوید شاید اگر تعریق زیادی نداشته باشید، این درمان برای درمان بوی تعریق شما مناسب نباشد. البته این روش درمانی ممکن است که عوارضی نیز مانند تخریب اعصاب پوستی، درد در این ناحیه، و ورم یا احساس مورمور شدگی را در این ناحیه داشته باشد. البته دکتر بلوم تاکید می کند که در صورت مراقبت کافی، اثرات جانبی می تواند تا حد زیادی کاهش پیدا کند. هزینه درمانی میرادری می تواند متفاوت باشد، اما عموما هزینه ای بالغ بر ۱۵۰۰ تا ۲۰۰۰ دلاری دارد. امروز میرادری تنها روش درمانی تایید شده از نظر سازمان FDA برای درمان تعریق زیر بغل می باشد.
عمل جراحی. با جراحی نیز می توانند غدد تعریق را بردارند تا نتوانند عملا باعث ایجاد تعریق شوند. البته عوارض و اثرات جانبی این روش درمانی می تواند به نسبت موارد بالا بیشتر باشد. بنابراین این روش درمانی باید به عنوان آخرین روش باشد.
چرا تعریق در ناحیه کشاله ران من خیلی زیاد است؟
در حالیکه تعریق در ناحیه زیربغل خیلی رایج است، تعریق زیاد در ناحیه کشاله ران ممکن است خیلی ناراحت کننده و خجالت آور باشد. دکتر ماچ سیبل، پروفسور دانشکده پزشکی ماساچوست است. وی توضیح می دهد که این وضعیت به ویژه برای زنان که ورزش می کنند می تواند خجالت آور باشد.
تعریق بیش از اندازه در ناحیه اطراف واژن، کشاله ران، ران و باسن به عنوان هایپرهیدروز بدن شناخته می شود. همچنین پروفسور سیبل عنوان می کند که اگر ناحیه ران یا بین ران مرطوب باشد، امکان اینکه باعث ایجاد بو شود وجود خواهد داشت. ناحیه تناسلی مرطوب(با عرق خیس شده) یک محیط ایده آل برای رشد میکروب ها است. رطوبت باعث رشد بیش از حد باکتری های بد در مهبل یا واژن می شود که می تواند تعادل ph را بر هم زده و باعث ایجاد بو و ناراحتی در فرد شود.
او راه حل های زیر را به عنوان راه کاری مناسب برای این مشکلات لیست کرده است.
پدهای غیر معمول را که می توان در دوران قاعدگی برای کاهش تعریق و بوی کشاله ران استفاده کرد. سعی کنید قبل از استفاده از این نوع پد ها، محل را قبل و بعد از آن با دستمال مرطوب تمیز کرده و شورت های ساخته شده از جنس نخ را بپوشید. تغییر منظم پد نیز به کاهش بو کمک می کند.
ژل ریفرش(RepHresh) نیز محصولی است که کمک می کند تا ph به بازه ی طبیعی و ۳.۵-۴.۵ برگردد. پروفسور سیبل توصیه می کند به بیمارانش که از ژل ریفرش پرو بی(RepHresh Pro – B) برای به تعادل رساندن باکتری ها در کارهای روزانه استفاده کنند.
زدن موهای زاید به کاهش بو و تعریق کمک می کند. اما پروفسور سیبل می گوید که برای بعضی از زنان، زدن موهای زیاد می تواند باعث ایجاد جوش هایی در پوست شود. اما او می گوید که این شرایط دائمی نیست.
لباس های که از الیاف طبیعی ساخته شده اند را بپوشید. از پوشیدن لباس هایی از جنس نایلون و مواد مصنوعی بپرهیزید. بسیاری از کارخانه های ساخت لباس ورزشی در ساخت لباس ورزشی از الیاف ویکینگ(Wicking) استفاده می کنند که عرق را از پوست دور می کند.
با دکترتان در مورد تعادل هورمونی مشورت کنید. تیروئید کم کار یا سطح تولید استروژن کم در دوران یائسگی می تواند به افزایش تعریق در این ناحیه و بوی آن منجر شود.
در آخر، دوش گرفتن روزانه، خصوصا بعد از فعالیت های شدید ورزشی، می تواند به تمیز نگهداشتن این ناحیه از تعریق و بو کمک کند.
چرا پاها و دستانم خیلی عرق می کنند؟
دست ها و پاهای عرق کرده می تواند بر روی فعالیت های روزمره شما تاثیر گذاشته و باعث ناراحتی تان نیز شود. گرفتن دستگیره در و یا حتی کارهای ساده روزانه با دستان عرق کرده می تواند خیلی آزار دهنده باشد. همچنین انتخاب کفش برای پاهایی که تعریق زیادی دارند نیز می تواند سخت باشد.
هایپرهیدروز دستی یا هایپرهیدروز پا می تواند در خانه یا محل کار با راه کارهایی درمان شود.
ضد عرق. بسیاری از محصولاتی که برای زیر بغل تان می توانید استفاده کنید، را می توانید برای کاهش تعریق در پای تان نیز استفاده کنید. دکتر شما همچنین می تواند یک ضد تعریق قویتری را برای راحتی بیشتر پای تان تجویز کند.
بوتاکس. بعضی از بیماران ترجیح می دهند برای رهایی از تعریق زیاد، به تزریق بوتاکس در دستان و پای شان روی بیاورند. با این حال، این روش درمانی علاوه بر هزینه بر بودن، چون دائمی نیست، می تواند در صورت استفاده برای دستان و پاها باعث ناراحتی فرد نیز شود.
جوراب های ویکینگ نم دار. آکادمی پوست ایالات متحده آمریکا توصیه می کند افرادی که تعریق بیش از حد در پای شان دارند از پوشیدن جوراب هایی از جنس کتان خودداری کرده و جوراب های ساخته شده از جنس الیاف ویکینگ را انتخاب کنند. آنها همچنین پیشنهاد می کنند که از کفش هایی از جنس الیاف طبیعی مانند چرم استفاده کنند.
حرف آخر
همه ما عرق می کنیم. و تقریبا همه لحظاتی را تجربه کرده ایم که خیلی عرق کرده ایم. اما اگر شما تعریق بیش از حد را در بیشتر اوقات تجربه می کنید، شما باید به فکر درمان باشد. در صورتی که تعریق بیش از حد در هر کدام از نواحی بدن، باعث اختلال در فعالیت های روزانه شما شده است، حتما با دکتر متخصص مشورت کنید. شاید در مرحله اول مراجعه به یک پزشک عمومی کارساز باشد، اما در نهایت باید به یک متخصص پوست برای درمان تخصصی تر و بهتر مراجعه نمایید.
